کلون کردن پستانداران از سلول‌هاي سوماتيک بالغ
ژانویه 8, 2020انواع دارو و رسپتور
ژانویه 11, 2020اصلاح ژن در لایه‌ی زاینده براي پيش‌گيری بيماري‌های ارثی انسان
اصلاح سلول‌هاي رده زايا انسان بعد جديدي به ژن‌درماني اضافه کرده است. در حال حاضر، اين شيوه اجرا نمي‌شود و در آينده نزديک هم احتمال اجراي آن کم است. با تکنولوژي کنوني، تغيير ژن رده زايا امکان‌پذير نمي‌باشد زيرا مستلزم جايگزين کردن يک ژن داراي نقص با يک ژن کاربردي است و تنها به اضافه‌کردن ژن عملکردي که امروزه در ژن‌درماني سلول سوماتيک به کار مي‌رود، محدود نمي‌شود. به دليل تاثيرات ناشناخته‌اي که DNA اضافه مي‌تواند در طول تکامل بر روي سلول جنسي داشته باشد، اضافه‌کردن ژن در رده زايا قابل‌قبول نيست. بنابراين، پيش از اينکه تغيير رده زايا انسان به واقعيت تبديل شود، روش پيچيده‌تر وکنترل شده تري براي انتقال، هدف‌گيري و تنظيم ژن اگزوژني مورد‌نياز است.
کدام نوع از وضعيت‌هاي باليني اصلاح ژن رده زايا را توجيه مي‌کند؟ يک مورد وضعيت غيرعادي است، که در آن، دو فرد که در يک اختلال مشابه هموزيگوت هستند، آرزوي داشتن فرزندي طبيعي را دارند. اين وضعيت امر عادي به شمار نمي‌آيد زيرا اينکه در هر نوع بيماري ارثي کسي وضعيت هموزيگوت يا خالص داشته باشد، نادر است و در بسياري از موارد افراد مبتلا آن قدر زنده نمي‌مانند که بتوانند توليدمثل انجام دهند. در اين مثال، فرض شده است که ژن‌درماني سوماتيک به يک شيوه درماني استاندارد تبديل شده و اين افراد آن قدر زنده مانده‌اند که توانسته‌اند بچه‌دار شوند. با اينکه برخي از سلول‌هاي سوماتيک‌شان درمان شده‌اند و ديگر فنوتيپ بيماري را ندارند، سلول‌هاي جنسي آنان هنوز ژن معيوب را حمل مي‌کند و تمام فرزندانشان احتمالا تحت تاثير اين بيماري قرار مي‌گيرند. البته فرزندان آنها نيز مي‌توانند تحت درمان ژن‌درماني سلول سوماتيک قرار بگيرند اما دير‌يا زود اصلاح ژن رده زايا به يک گزينه ممکن تبديل خواهد شد.
در دومين مثال، دو فرد در يک اختلال ارثي مشابه هتروزيگوت هستند. در بيشتر موارد، اختلالات تک ژني فقط ۲۵% از فرزندان حاصل را به اين اختلال مبتلا مي‌سازد و پيش‌بيني مي‌شود که ۷۵% بقيه طبيعي باشند. روش‌هاي ديگري هم براي تشخیص هموزيگوت بودن وجود دارد که ضرورت ژن‌درماني پرخطر و پرهزينه‌ی لایه زاینده را براي تضمين داشتن فرزندي طبيعي، کاهش مي‌دهد.
اين سناريو و ديگر مشابهات آن به برانگيختن مناظرات علمي در مورد مسائل اخلاقي و پزشکي تغيير رده زايا ادامه مي‌دهند. برخي از مباحثات در موافقت و مخالفت با تغيير رده زايا در جدول ذکر شده‌اند. هر قدر رشته ژن‌درماني به پيشروي ادامه دهد، مباحثات بيشتري در موافقت و مخالفت با آن به وجود خواهد آمد.
دلايل اخلاقي در موافقت و مخالفت با ژن درماني لایه‌ی زاینده
دلايل موافقت · بهداشت حرفه‌اي تعهد اخلاقي براي استفاده از بهترين روش درمان موجود دارد. · والدين بايد براي داشتن فرزند سالم به فن آوري‌هاي موجود دسترسي داشته باشند. · اصلاح رده زايا نسبت به ادامه ژن‌درماني سلول‌هاي سوماتيک براي بيماري‌هاي ارثي کارآمد‌تر است. · بايد آزادي پژوهش علمي و دستيابي به دانش جديد وجود داشته باشد. |
دلايل مخالفت · روش مداخله، گران قيمت با کاربرد محدود است. · روش‌هاي جايگزين براي پيشگيري از بيماري‌هاي ژنتيکي موجود است. · خطرات اجتناب ناپذير و اشتباهات غير قابل برگشت وجود دارد. · فشار به استفاده از اصلاح رده زايا براي بهبود افزايش خواهد يافت. |