توزیع دارو در بافت‌ها

برای این که نقش قابلیت اتصال را درک کنیم در زیر وضعیت دو دارو معرفی می‌شود به سه سؤال زیر پاسخ دهید:

۱- کدام دارو قویتر است؟

۲- کدام دارو خطرناک‌تر است؟

۳- کدام یک از این دارو‌ها در بافت‌ها بیشتر توزیع می‌شود؟

داروی اول با ۸۰ درصد پروتئین پلاسما باند شده و ۲۰ درصد آزاد است و داروی دوم ۹۹ درصد باند شده و یک درصد آزاد است.

پاسخ سوال اول: داروی اول قویتر است زیرا فرم آزادش بیشتر است

پاسخ سوال دوم: داروی دوم خطرناک‌تر است. چرا که اگر یک داروی رقابتی به عنوان داروی سوم به این مجموعه اضافه شود و به پروتئین پلاسما باند شود و باعث خواهد شد که حالت آزاد هر دو دارو افزایش یابد. فرض کنید که داروی اول از ۲۰ درصد حالت آزاد به ۲۵ درصد حالت تغییر حالت دهد و داروی دوم از ۱ درصد حالت آزاد به دو درصد آزاد تبدیل شود. در این حالت افزایش قدرت داروی اول ۲۵درصد و قدرت داروی دوم ۱۰۰ درصد یا دو برابر افزایش می‌یابد. که به مراتب خطرناک‌تر از داروی اول است.

پاسخ سوال سوم: اولی بیشتر توزیع می‌شود زیرا که فرم آزاد بیشتری دارد بنابراین بهتر می‌تواند به بافت‌های دیگر برسد. اصطلاحاً گفته می‌شود که حجم توزیع آن یا VD یا Volume of distribution آن بالاتر است.

هر چه قدر فرم آزاد دارویی بیشتر باشد یعنی میزان اتصال آن به پروتئین‌های پلاسما کمتر است و در بافت‌ها بهتر توزیع می‌شود و حجم توزیع یا VD آن بیشتر است.