سیاست های ملی ایجاد علم و فناوری در زمینه زیست فناوری

(۳) توسعه و ایجاد زیست‌فناوری باید توام با رعایت اصول اخلاقی، حقوقی و موازین اسلامی باشند.

توسعه زیست‌فناوری بیشتر به منابع مالی، طبیعی و رعایت مسائل فرهنگی مردم یک کشور بستگی دارد. آحاد مردم از شهری و روستایی می بایست آگاه ومطمئن باشند که زیست فناوری (سنتی – نوین) باعث بهبود کیفیت محیط و اقتصادشان می‌شود و ارزش های ناخوشایند و معابر فرهنگشان را به آنها تحمیل نمی‌کند. با انجام بحث‌های محلی در رسانه‌های گروهی و مطبوعات و گسترش این مشورتها و مباحث دوجانبه می‌توان به این امنیت خاطر دست یافت و در جهت توسعه پایدار گام برداشت. در این زمینه باید به موضوعات اخلاقی ذیل توجه بیشتری نمود:

♧ -سالانه لشكر وسیعی از مهاجمان بین المللی برای یافتن (مواد ژنتیکی با ارزش مواد بیولوژیکی انسان، گیاه، جانور، میکروارگانیسم‌ها) جهت تحقق اهداف استکباری و منافع تجاری خود به کشورهای جهان‌سوم گسیل می شوند و به غارت منابع ژنتیکی می‌پردازند، بدون آن که ارزش‌های فرهنگی، اخلاقی و انسانی و حقوق افراد بومی (حافظان این منابع) را مدنظر قرار دهند. باید ضمن محترم شمردن حق امتیاز اکتشافات، این مسائل نیز در تدوین مقررات مدنی و قضایی به دقت مورد بررسی و توجه قرار گیرند.

* – بایستی در مورد مصرف موادغذایی و فرآورده‌های حاصل از زیست‌فناوری، قوانین و مقررات موثر (کارآمد) کنترل و نظارت در کشورهای جهان‌سوم تدوین شود. بدین وسیله بدگمانی و سوء ظن شهروندان این کشورها در زمینه مصرف این فرآورده‌ها نیز برطرف می‌شود.

* – به تشخیص ژنتیکی بیماریهای خاص قبل از تولد، موجب کاهش میزان معلولیت در جامعه می‌شود وهزینه‌های سنگین در‌مان و نگهداری از افراد ناهنجار را کاهش می‌دهد. لذا جلوگیری از تولد افراد ناهنجار (مانند افراد مبتلا به تالاسمی) از نظر اخلاقی و احساسی قابل توجه است.

* – گاهی تشخیص ژنهای معیوب در افراد سالم، بر جنبه‌های مختلف زندگی آنان از جمله ازدواج، استخدام، حق بیمه و جنبه های روحی- روانی، تاثیر می‌گذارد که در این صورت می‌بایست موضوع اطلاع رسانی به بیماروبستگان وی مورد دقت نظر و کنترل قرار گیرد.

* – هرنوع استفاده و دست ورزی زنهای انسانی به منظوردستیابی به ویژگیهای برجسته تر و برتر برای اصلاح نژاد با تحقق اهداف نژاد پرستانه باید ممنوع شود. بنابراین باید در موقع توسعه زیست فناوری، مسائل مربوط به اخلاق اسلامی و جنبه‌های حقوقی مورد توجه قرار گیرد.

 (۴) باید نیروی انسانی به عنوان مهمترین رکن رشد و گسترش زیست‌فناوری در کشور مورد توجه قرار گیرد.

توجه خاص به نیروی انسانی به علت ماهیت زیست‌فناوری که بیشتر به خلاقیت، نوآوری و نبوغ‌فکری در جهت ابداع روشهای نوین اتکا دارد، برای رشد و گسترش زیست فناوری در کشور الزامی است. به منظور تضمین حرکت رو به رشد و توسعه زیست‌فناوری در کشور، انتخاب مستمر و پایدار نخبگان علمی و آموزش آنها در راستای تحقق برنامه های بلند مدت لازم است. همچنین نباید بازآموزی افزایش مهارتها، تربیت و به روز کردن اطلاعات نیروی‌انسانی فعال در حوزه زیست‌فناوری کشور به منظور حرکت همگام با یافته های جدید در جهان نادیده گرفته شود. مهم ترین رکن در رشد و گسترش زیست‌فناوری، وجود متخصصین و تولید کنندگان فکر می‌باشد که باید امکان معاش و رفاه آنان تا بهترین سطح ممکن فراهم شود. بدیهی است عدم تامین نیازهای پایه رفاهی و علمی و عدم توجه به توانایی نیروهای خلاق در نوآوری و گرفتار کردن آنان در دیوانسالاریهای (بوروکراسی) اداری، باعث از دست رفتن این نیروهای مهاجرت آنان از کشور و با جذب آنها در زمینه‌های دیگر می شود.راهکارهای مشخص در این زمینه عبارتند از:

۱ – تصویب قوانین جدید مالی و اداری در جهت افزایش حقوق و مزایا برای به کارگیری محققین، یعنی کسانی که عملا در آزمایشگاهها با مراکزوموسسه‌های درگیر فعالیت تحقیقاتی بوده و پدیده‌های نوین علمی را خلق می نمایند.

۲- تصویب قوانین مالکیت فکری.

٣- اعمال شایسته سالاری در گزینش مدیران و محققین.

۴ – قائل شدن تفاوت بارز بین عالم و صاحب فكر خلاق با فرد عامی، خداوند در بخشی از آیه نهم از سوره مر از قرآن‌کریم می‌فرماید:

“قل هل يستوي الذين يعلمون و الذين لا يعلمون انما يذكر اولو الالباب.”

“بگو ای رسول آیا آنان که اهل علم و دانش هستند با مردم جاهل نادان یکسانند؟”