این بیماران غالبا دارای یک یا چند ویژگی هستند: یک سابقه خانوادگی دیابت های نوع دیگر، عدم وابستگی به انسولین، نبود اتوآنتی بادیها علیه آنتی ژن های پانکراسی، فقدان کتواسیدوز وقتی انسولین استفراغ می شود بیرون در دوره ماه عسل….این اشکال برای دیابت نوع۱ ممکن نیست واحتمال بیماری های مونوژنیک را افزایش می دهد.
به هر حال در آن هایی با دیابت نوع۲واضح، فقدان اشکال مقاومت به انسولین(فقدان چاقی، سطوح نرمال تری گلیسیرید، لیپو پروتئین های با تراکم بالای نرمال) حضور دیابت های مونو ژنیک را نشان می دهند.
HNF1A موتاسیون در این ژن شایع ترین علت این نوع دیابت است.خرابی سلول های بتاقبل از شروع دیابت ها در افرادبا موتاسیون در این ژن دیده می شود. وقتی که گلوکز خون در حد نرمال است ناقلین موتاسیون این ژن اینکس انسولینوژنیک کمتری دارند ودرمقایسه باافراد فاقد موتاسیون در همان خانواده زودتر به انسولین پاسخ می دهند.
در ناقلین موتاسیون HNF1A فاقد دیابت گلوکزوری دیده می شود.واین به خاطر کاهش بیان سدیم-گلوکز ترانسپورتر۲ بازجذب گلوکز ازتوبول های پروگزیمال کاهش می یابد.
به خاطر طبیعت پیش رونده آن ناقلین این موتاسیون ریسک چشم گیر عوارض میکرو وماکرووسکولار مانند دیابت نوع۱و۲ می باشد.
GCK: موتاسیون دراین ژن دلیل رایج دیگر این نوع دیابت است وآن هایی که موتاسیون های هتروژن دارند هیپر گلایسمی خفیف وهایپرگلایسمی روزه داری پایدار دارند که با سن بدتر می شود. بیماران معمولا فاقد علامت هستند وهایپر گلایسمی آن ها با غربال گری های معمول مشخص می شود. این آنزیم مرحله محدود کننده سرعت فسفوریلاسیون گلوکز را کاتالیز می کند به طوری که سلول های بتا وهپاتوسیت ها را قادر می کند تا به شکل مناسبی به درجه گلایسمی پاسخ بدهند،بیشتر بیماران باموتاسیون دراین ژن هموگلوبین را درحد ۸درصد گلیکوزیله می کند.
HNF4A: موتاسیون در این کمتر رایج است و۲تا ۵ درصد همه موارد این نوع دیابت است. خیلی از بیماران دیابتشان تاسن ۲۵ سالگی توسعه پیدا می کند.موتاسیون در این ژن وقتی مورد توجه است که آنالیزHNF1A موتاسیون رانشان نمی دهد وویژگی ها به شدت موتاسیونHNF1A را نشان می دهند.
HNF1B: توسط ژنTCF2 کد می شود که نقشی در تنظیم اختصاصی بافت بیان ژن در ارگان های مختلف مثل کبد ،کلیه ها،روده هاوجزایر پانکراس ایفا می کند و بدین طریق توسعه جنینی شان را تحت تاثیر قرار می دهد.
دیگر علت ها: موتاسیون ها در ژن هایی مثل NEUROD1، PAX4 دیگر علت های MODY هستند.این موتاسیون ها آنزیمی را کد می کند که منجر به دیابت وخرابی پانکراس می شود.
MODY از طریق سکونسینگ ژن های مشکوک مشخص می شود وموتاسیون را آشکار می کند به هر حال آزمایش ژنتیک مولکولی گران است وبه راحت در دسترس نیست. این مشهود است که شرح فنوتیپ های گوناگون MODY که طیف بالینی اش متنوع است وهم پوشانی با دو نوع دیابت دارد که شناخت آن را دشوار کرده است.نهایتا خیلی بیماران باMODY تشخیص داده نمی شوندانتخاب هد فمند شده افراد برای آزمایش ژنتیکی ضروری است تا تشخیص را افزایش بدهد به طور خاص در موقعیت هایی که منابع محدود است.